Cách để căn giữa đất sét trên bàn quay cho người mới bắt đầu

Căn giữa đất sét trên bàn quay là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình làm gốm. Nếu bạn là người mới bắt đầu, việc căn giữa khối đất sét có thể khá thách thức, nhưng đây là kỹ năng cốt lõi để tạo nên các sản phẩm đều, đẹp và cân đối. Hãy cùng tìm hiểu về cách để căn giữa đất sét trên bàn quay để bạn có thể thực hiện kỹ thuật này một cách dễ dàng và hiệu quả.

Tại sao cần căn giữa đất sét trên bàn quay?

Căn giữa đất sét trên bàn quay là bước cực kỳ quan trọng trong quá trình làm gốm vì nhiều lý do sau:

Đảm bảo sự cân đối và tính thẩm mỹ của sản phẩm

Khi đất sét được căn giữa, bạn có thể dễ dàng tạo hình một cách đồng đều và cân đối. Nếu khối đất sét lệch tâm, sản phẩm sẽ bị méo mó, mất thẩm mỹ và không thể đạt được hình dáng mong muốn.

Khi đất sét được căn giữa, bạn có thể dễ dàng tạo hình

Tạo độ ổn định trong quá trình tạo hình

Đất sét nằm đúng trục xoay sẽ giúp quá trình tạo hình dễ dàng hơn. Bạn có thể tập trung vào việc điều chỉnh chi tiết mà không lo khối đất bị lệch hoặc mất kiểm soát khi bàn quay hoạt động. Đất sét không được căn giữa sẽ khiến lực tác động bị phân bố không đều, gây khó khi tạo hình và dễ làm hỏng sản phẩm.

Đảm bảo chất lượng sản phẩm

Khi đất sét được căn đều, kết cấu bên trong khối đất trở nên đồng nhất hơn. Điều này giúp giảm nguy cơ sản phẩm bị nứt, biến dạng hoặc không chịu được áp lực khi nung. Một sản phẩm được làm từ khối đất sét căn giữa đúng cách sẽ có độ bền cao hơn và giữ được hình dáng trong quá trình hoàn thiện.

Tiết kiệm thời gian công sức

Căn giữa đất sét giúp bạn tránh được việc phải sửa chữa hoặc làm lại khi sản phẩm bị lỗi. Việc thực hiện đúng kỹ thuật từ đầu sẽ giúp quá trình làm gốm diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Rèn luyện kỹ năng cơ bản trong làm gốm

Căn giữa đất sét là một kỹ năng nền tảng mà người làm gốm cần thành thạo. Đây là bước đầu để bạn nắm vững kỹ thuật làm gốm và tiến xa hơn trong nghệ thuật này. Kỹ năng này cũng giúp bạn phát triển cảm giác chính xác về lực, tốc độ và cân bằng – những yếu tố quan trọng trong quá trình làm gốm.

Chuẩn bị trước khi căn giữa đất sét

Trước khi tiến hành căn giữa, việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp bạn dễ dàng thực hiện các thao tác mà không gặp trở ngại.

Dụng cụ cần thiết

Để bắt đầu, bạn cần chuẩn bị các dụng cụ cơ bản cho việc làm gốm:

• Bàn quay gốm: Lựa chọn giữa bàn quay điện và bàn quay tay tùy theo khả năng và nhu cầu.

• Đất sét: Chọn loại đất phù hợp, mềm, không lẫn tạp chất và đủ độ ẩm.

• Nước: Giữ đất sét ẩm trong suốt quá trình căn giữa để tránh bị nứt hoặc quá khô.

• Miếng bọt biển: Dùng để làm ẩm đất sét và lau bề mặt bàn quay.

• Dao cắt đất sét: Giúp bạn cắt và xử lý đất sét dễ dàng.

• Khăn lau: Để giữ không gian làm việc sạch sẽ.

Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ trước khi bắt đầu

Xử lý đất sét trước khi căn giữa

Đất sét cần được nhồi kỹ (hay còn gọi là “wedging”) trước khi đặt lên bàn quay. Việc này giúp loại bỏ các bọt khí, làm đất mịn hơn và dễ dàng định hình. Đồng thời, nhồi đất giúp khối đất trở nên đồng nhất, tăng độ dẻo và giảm nguy cơ sản phẩm bị nứt trong quá trình nung.

Chuẩn bị bàn quay

Bàn quay cần được lau sạch trước khi sử dụng để đảm bảo không có bụi hoặc cặn đất cũ. Bạn có thể làm ướt nhẹ bề mặt bàn quay để tăng độ bám giữa đất sét và bàn, giúp khối đất không bị trượt khi quay.

Hướng dẫn cách để căn giữa đất sét trên bàn quay

Đây là quy trình cụ thể và từng bước để căn giữa đất sét trên bàn quay, đảm bảo bạn thực hiện đúng kỹ thuật.

Đặt đất sét vào trung tâm

Bắt đầu bằng cách đặt khối đất sét ngay giữa bàn quay. Đây là bước rất quan trọng vì nếu đặt lệch, quá trình căn giữa sẽ khó khăn hơn.

• Cách đặt: Nhấn nhẹ khối đất sét xuống bàn quay để cố định. Đảm bảo đất sét bám chắc vào bàn và không bị trượt khi quay.

• Kiểm tra: Quan sát từ trên xuống để chắc chắn rằng khối đất nằm đúng trung tâm bàn quay.

Khởi động bàn quay và giữ tay ổn định

Khi đã cố định đất sét, bạn khởi động bàn quay ở tốc độ chậm hoặc trung bình. Lúc này, việc giữ tay ổn định và tạo lực đều là chìa khóa để căn giữa thành công.

Tư thế tay:

• Tay trái đặt bên hông khối đất để giữ lực ngang.

• Tay phải đặt lên đỉnh khối đất, dùng lòng bàn tay nhấn xuống.

Đặt tư thế tay phù hợp để dễ tạo hình

Lực sử dụng: Không cần dùng lực quá mạnh, nhưng phải đều tay để định hình đất sét theo trục trung tâm.

Kỹ thuật “Coning up and down”

Đây là kỹ thuật quan trọng giúp bạn dễ dàng căn giữa đất sét, đồng thời làm mềm và dẻo khối đất.

• Ép khối đất lên: Dùng hai tay giữ chặt khối đất và từ từ đẩy lên cao thành hình nón. Thao tác này giúp khối đất trở nên đồng đều hơn.

• Ép khối đất xuống: Dùng tay phải nhấn đỉnh nón xuống, đồng thời giữ lực từ hai bên để khối đất không bị lệch.

• Lặp lại: Thực hiện quy trình này 2-3 lần để đảm bảo đất sét đã được làm mềm và nằm đúng trục trung tâm.

Kiểm tra và điều chỉnh

Khi bạn cảm thấy khối đất sét đã xoay cân đối và mượt mà, hãy kiểm tra một lần nữa:

Quan sát từ trên xuống để chắc chắn rằng khối đất xoay đều, không bị lệch.

Nếu cần, tiếp tục giữ tay cố định và thực hiện các bước “ép lên – ép xuống” thêm một vài lần.

Lưu ý khi căn giữa đất sét

Việc căn giữa đất sét đòi hỏi sự tập trung và chính xác. Dưới đây là một số mẹo nhỏ để bạn thực hiện kỹ thuật này hiệu quả hơn:

Kiểm soát độ ẩm: Đảm bảo đất sét luôn đủ ẩm nhưng không quá nhão. Một miếng bọt biển ướt có thể giúp bạn thêm nước khi cần.

Tư thế đúng:

• Ngồi thẳng lưng để giảm mỏi và tăng khả năng kiểm soát.

• Đặt khuỷu tay sát người để giữ tay ổn định.

Thực hành đều đặn: Đây là kỹ năng yêu cầu sự kiên nhẫn và luyện tập thường xuyên để cảm nhận được sự cân bằng của khối đất.

Bạn cần luyện tập thường xuyên để cảm nhận được sự cân bằng của khối đất

Cách khắc phục các lỗi thường gặp

Ngay cả những người làm gốm chuyên nghiệp cũng có thể gặp lỗi khi căn giữa đất sét. Dưới đây là một số lỗi phổ biến và biện pháp khắc phục:

Đất sét trượt khỏi bàn quay

• Nguyên nhân: Bề mặt bàn quay quá khô hoặc không sạch.

• Khắc phục: Làm ướt nhẹ bàn quay và ép khối đất sét xuống chặt hơn.

Khối đất bị méo hoặc lệch

• Nguyên nhân: Tay không giữ ổn định hoặc lực không đều.

• Khắc phục: Lặp lại kỹ thuật “coning up and down” để tái định hình khối đất.

Đất sét bị nứt

• Nguyên nhân: Đất sét quá khô hoặc thao tác quá mạnh.

• Khắc phục: Thêm nước vào khối đất và thao tác nhẹ nhàng hơn.

Cách để căn giữa đất sét trên bàn quay không chỉ là một kỹ thuật cơ bản mà còn là bước nền tảng để tạo ra những sản phẩm gốm sứ đẹp mắt và chất lượng. Dù bạn là người mới hay đã có kinh nghiệm, việc hiểu và thực hành đúng cách sẽ giúp bạn đạt được sự cân bằng hoàn hảo trong từng khối đất sét. Đừng ngại bắt đầu từ những bước nhỏ, bởi chỉ cần thực hiện đúng kỹ thuật, bạn sẽ dần làm chủ bàn quay và tạo ra những tác phẩm độc đáo mang dấu ấn cá nhân.